KURULUÞ
Galatasaray Spor Kulübü, Türk Spor Tarihi'ndeki öncü olma özelliðini hiç kuþkusuz içinden doðduðu ve gene öncü bir kurum olan Galatasaray Lisesi'nden (Mektebi Sultani) almýþtýr. Okul ile kulüp arasýndaki koparýlmaz bað, yadsýnamayacak bir gerçeklik ve övünç kaynaðýdýr.

Devlet adamý yetiþtirmek amacýyla II. Beyazýt tarafýndan 1482'de kurulan mektep, adýný kurulduðu bölgeden alýr ve "Galata Sarayý" olarak anýlmaya baþlar. Okul modern konumuna 1 Eylül 1868'de Sultan Abdülaziz döneminde kavuþur. Okul' un yeniden yapýlanmasýyla birlikte, Türkiye'de de gerçek anlamýyla ilk sportif çalýþmalar baþlamýþ olur ve okulda Beden Eðitimi dersi jimnastikçi 'Monsieur Curel' tarafýndan eðitim programýna konur. Bu atýlýmlar gerçekten bir devrim niteliði taþýmaktadýrlar. Curel, modern aletler eþliðinde çalýþtýrdýðý öðrencileri sportif açýdan geliþtirirken, onlar için Kaðýthane'de bir idman Bayramý düzenler. Yýl 1870'tir. Bu etkinlikte baþarý gösteren sporcular deðiþik ödül ve madalyalar kazanýr ve yarýþmalarýn sonunda öðrencilere "kuzulu pilav" verilir. Bu da, sonraki yýllarda bir baþka geleneðin baþlangýcýný oluþturur.

Curel'den sonra görevi devralan yabancý spor hocalarý (M. Moiroux, Signor Martinetti, Stangali gibi), jimnastik ve atletizmin yaný sýra, deðiþik branþlara da eðilerek (yüzme, kürek, aletli jimnastik), bir ilki daha baþlatmýþ olurlar. Bu çalýþmalarýn ürünü çok geçmeden alýnmaya baþlanýr ve adý Türk Spor Tarihi'ne altýn harflerle yazýlan Faik Üstünidman'ýn yaný sýra, Binbaþý Mazhar Kazancý, Abdurrahman ve Ahmet Robenson kardeþler GSL'nde görev alýp, izcilik, tenis, hokey gibi spor dallarýnýn öðrenciler arasýnda yaygýnlaþmasýný saðlarlar. Özellikle Üstünidman'ýn ön ayak olmasýyla, öðrenciler futbolla tanýþýrlar. Ama oynanan futbol, bir kör dövüþünden farklý olmayan ve kural tanýmayan bir koþuþturmayý andýrmaktadýr. Ama futbol GSL' nin Tören Kapýsý'ndan adýmýný atmýþ ve tam bir salgýna dönüþmüþtür.

1901 yýlýnda Ýstanbul'da yaþayan iki Ýngiliz, James Lafontaine ve Horace Armitage, Rum ve Ýngiliz oyunculardan oluþan Kadýköy Futbol Kulübü'nü kurmuþlar ama 1903'te takýmdaki Ýngilizler bir anlaþmazlýk sonucu ayrýlarak Moda Kulübü'nü oluþturmuþlardýr. 1904 yýlýnda ise bu kulüpler, Imogen, Elpis, Strugglers takýmlarýyla anlaþarak, Ýstanbul Futbol Birliði'ni hayata geçirmiþler ve bugünkü Fenerbahçe Þükrü Saraçoðlu Stadý'nýn yerinde bulunan " Club-Ýttihat Spor" sahasýnda düzenli karþýlaþmalar yapmaya baþlamýþlardýr. Görüldüðü gibi bu takýmlar yabancý ya da azýnlýk takýmlarýdýr. Türk olmayan ekiplerin gerçekleþtirdikleri bu ilk futbol karþýlaþmalarý, GSL öðrencilerini hem ilgilendirir hem de çok üzer. Artýk onlarýn amacý, kendi futbol kulüplerini kurmak, ölesiye sevdikleri bu oyunun kurallarýný "hatmetmek" ve yabancýlarla boy ölçüþmektir.

Türk olmayan takýmlarý yenmek

Galatasaray Spor Kulübü'nün kurucusu Ali Sami Yen, "Ellinci Yýl" kitabýnda kuruluþ öyküsünü þöyle anlatýr:
"1 Teþrin 1905'te mektebin beþinci sýnýfýnda edebiyat muallimimiz merhum Mehmet Ata beyin dersi esnasýnda birkaç arkadaþ baþ baþa vererek Galatasaray'da bir futbol kulübü kurmaya karar verdik. Ýlk müteþebbisler oyuna ve mücadeleye meyyal arkadaþlardan Asým Tevfik Sonumut, Reþat Þirvani, Cevdet Kalpakçýoðlu, Abidin Daver, Kamil...gibi gençlerdi. Mektepde tahsilde bulunan Bulgar ve Sýrp talebesinden çevik ve kuvvetli olanlar da bize iltihak etmiþlerdi. Asým'ý muhasebeciliðe, Cevdet'i ikinci reisliðe seçmiþ, kendim de Reis olmuþtum. Asým her hafta arkadaþlardan birer kuruþ toplamakda mahir olduðu için kendisini muhasebeci yapmýþtýk. Ben Reisliði topu yaðlayýp þiþirmekle almýþtým. Topumuza evladým gibi bakardým. Zaten varýmýz yoðumuz da toptu. Mektebe gelirken, domuz sokaðýndan geçer, domuz yaðý alýrdým. Topu onunla yaðlar, þiþirirdim; yamasýný yeni pabucumdan kesmiþtim. Bunu gören arkadaþlar, bana hepimizden fazla paye vermiþlerdi. Yani o zaman Reisliðe ve diðer vazifelere payeyi, en çok çalýþan kazanýrdý. Cevdet de ikinci Reisliði formalarý yýkadýðý için almýþtý.

"Maksadýmýz Ýngilizler gibi toplu bir halde oynamak, bir renge ve bir isme malik olmak ve Türk olmayan takýmlarý yenmek."

Kulübün adýnýn Gloria (Zafer) ya da Audace (Cesaret) konulmasý yolunda görüþler ortaya atýlmýþsa da, sonuçta Galatasaray olmasýnda anlaþmaya varýlmýþtýr. Araþtýrmacý Cem Atabeyoðlu, Galatasaray adýnýn, bu takýmýn yaptýðý ilk maçta Rum ekibini 2-0 yenerken, seyircilerin onlardan "Galata Sarayý efendileri"diye söz etmelerinden doðduðunu yazar. Bunun üzerine kurucular da ismi benimserler ve "Adýmýz Galata Sarayý olsun" derler.

Kurucu Listeler

1905'ten 1919'a kadar Galatasaray Spor Kulübü'ne Baþkanlýk yapan, mektebin 889 numaralý öðrencisi Ali Sami Yen, inci gibi elyazýsýyla tuttuðu Galatasaray Terbiye-i Bedeniye Kulübü ýhsaiyet Defteri'nin (Sayým-Ýstatistik Defteri) 181 ve 182. sayfalarýnda kurucu 13 üyeyi þöyle sýralar: 1-Ali Sami Yen; 2-Asým Sonumut; 3-Emin Bülent Serdaroðlu; 4-Celal Ýbrahim; 5-B. Nikolof; 6-Milo Bakiþ; 7-Pol Bakiþ; 8-Bekir Sýtký Bircan; 9-Tahsin Nahit; 10-Reþat Þirvanizade; 11-Hüseyin Hüsnü; 12-Refik Cevdet Kalpakçýoðlu; 13-Abidin Daver.

1905'te Osmanlý Ýmparatorluðu'nda bir dernekler yasasý bulunmadýðýndan, Galatasaray Spor Kulübü yasal olarak tescil edilme olanaðýný bulamamýþtýr. 1912 yýlýnda Cemiyetler Kanunu çýkarýldýktan sonra, kulüp yasal bir kimlik kazandý. Yetkili makamlara kulüplerin tüzükleriyle birlikte, kurucu üyelerin ad ve adreslerinin de bildirilmesi zorunlu tutulduðundan, istifa eden ya da eðitimlerini tamamlayarak ülkelerine dönen üyeler ilk listeden çýkarýlmýþ ve 1 Eylül 1913'te kurucu liste yeniden düzenlenmiþtir. Kurucu üyelerin yeni sýralamasý þöyle gerçekleþmiþtir: 1-Ali Sami Yen; 2-Asým Sonumut; 3-Emin Bülent Serdaroðlu; 4-Celal Ýbrahim; 5-Bekir Sýtký Bircan; 6-Reþat Þirvanizade; 7-Refik Cevdet Kalpakçýoðlu; 8-Abidin Daver.

Renklerin öyküsü
Galatasaray Spor Kulübü'nün ilk renkleri kýrmýzý-beyaz'dýr. Bayraðýmýzýn renklerinden esinlenerek seçilen bu renkler, dönemin baskýcý ve paranoyak yönetimi tarafýndan kuþkuyla karþýlanmýþ ve futbolcular sýký bir takibe alýnmýþlardýr. Bu nedenle, sarý-siyah renkler gündeme gelmiþ ama bunlar da kalýcý olmamýþ ve Galatasaray bugünkü renklerine kavuþmuþtur. Bu renklerin öyküsünü Ali Sami Yen'den dinleyelim:
"Birçok yerleri dolaþtýktan sonra, nihayet Bahçekapý'daki Þiþman Yanko'nun dükkanýna gidilerek orada zarif iki yünlü kumaþa tesadüf ettik. Biri, viþneye çalan koyuca tatlý bir kýrmýzý, öteki de, içinde turuncudan iz taþýyan tok bir sarý. Tezgahtar, mahirane bir el hareketi ile kumaþlarýn dalgalarýný birleþtirdi. Bir saka kuþunun baþý ile kanadýnýn yarattýðý renk güzelliðine benzer bir parlaklýk hasýl oldu. Ateþin içindeki renk oyunlarýný görür gibi olmuþtuk. Sarý-Kýrmýzý alevinin takýmýmýz üstünde parýldamasýný tasavvur ediyor ve bizi derhal galibiyetten galibiyete götüreceðini tahayyül ediyorduk. Nitekim de öyle oldu." Buna karþýlýk kuruculardan Bekir Sýtký, söz konusu renklerin Gül Baba'nýn II.Beyazýt'a verdiði sarý ve kýrmýzý güllerden esinlendiðini ileri sürer.